Tłumaczenie przysięgłe (zwane również uwierzytelnionym) to specjalny rodzaj tłumaczenia wykonywanego przez tłumacza przysięgłego – osobę zaufania publicznego, wpisaną na listę Ministerstwa Sprawiedliwości. Takie tłumaczenia są wymagane przez urzędy, instytucje edukacyjne, sądy czy pracodawców, gdy dokumenty mają moc urzędową. Najczęściej spotykane są tłumaczenia aktów urodzenia, małżeństwa, zgonu czy dokumentów edukacyjnych takich jak świadectwa i dyplomy. Jak wygląda cały proces? Co warto wiedzieć, zanim zlecisz takie tłumaczenie? O tym w poniższym artykule.
Czym różni się tłumaczenie przysięgłe od zwykłego?
Tłumaczenie przysięgłe musi być wykonane zgodnie z określonymi normami i zawierać określone elementy formalne:
-
Formuła poświadczająca – podpis i pieczęć tłumacza przysięgłego, która nadaje dokumentowi moc urzędową.
-
Dokładność odwzorowania treści – tłumacz nie interpretuje tekstu, lecz wiernie odwzorowuje oryginał, łącznie z błędami językowymi, jeśli występują.
-
Opis elementów graficznych i znaków – np. pieczęci, odręcznych podpisów, znaków wodnych, adnotacji.
-
Numeracja stron i rejestr tłumaczeń – każda strona tłumaczenia musi być ponumerowana, a tłumacz prowadzi ewidencję wykonanych tłumaczeń.
Jak wygląda tłumaczenie aktu urodzenia?
Akt urodzenia to jeden z najczęściej tłumaczonych dokumentów. Może być potrzebny m.in. przy staraniu się o obywatelstwo, meldunku za granicą, zawieraniu małżeństwa czy przy procedurach adopcyjnych.
Dokument ten zawiera zazwyczaj:
-
imię i nazwisko osoby urodzonej,
-
datę i miejsce urodzenia,
-
dane rodziców,
-
informacje o rejestracji aktu,
-
numer i sygnaturę urzędową.
Tłumacz przysięgły musi zachować strukturę dokumentu, przetłumaczyć wszystkie dane łącznie z nazwami własnymi (z zachowaniem oryginalnej pisowni i ewentualnym zapisem fonetycznym) i opisać elementy graficzne. Jeśli dokument zawiera pieczęć z godłem Polski, tłumacz napisze np. „[okrągła pieczęć z godłem RP i napisem: Urząd Stanu Cywilnego w Warszawie]”.
Tłumaczenie aktu małżeństwa – co trzeba wiedzieć?
Akt małżeństwa to dokument wymagany przy wielu procedurach zagranicznych: rejestracji związku, uzyskaniu wizy, prawa do wspólnego majątku, rozwodach zagranicznych czy przy uznawaniu statusu małżeńskiego.
Podobnie jak w przypadku aktu urodzenia, tłumacz musi przełożyć wszystkie dane, zachowując ich układ. Występują w nim najczęściej:
-
dane osobowe małżonków,
-
miejsce i data zawarcia związku małżeńskiego,
-
dane świadków,
-
informacje o formie ślubu (cywilny/kościelny),
-
adnotacje dotyczące ustrojów majątkowych, rozwodów lub separacji (jeśli dokument został zaktualizowany).
W tłumaczeniu nie można niczego pominąć – nawet przypisy czy marginalne uwagi muszą być dokładnie odwzorowane.
Jak wygląda tłumaczenie dyplomu lub świadectwa?
Tłumaczenie dokumentów edukacyjnych to często warunek uznania kwalifikacji zawodowych za granicą lub podjęcia studiów. Tłumaczenia wymagają zarówno dyplomy ukończenia studiów, jak i suplementy, indeksy, świadectwa maturalne czy certyfikaty.
Tłumacz przysięgły musi uwzględnić:
-
nazwę uczelni i kierunku,
-
tytuł zawodowy (np. magister, inżynier),
-
oceny i skale ocen,
-
daty wydania i numery dokumentów,
-
podpisy i pieczęcie uczelni,
-
uwagi dotyczące systemu edukacji (czasem konieczne jest dodanie przypisu wyjaśniającego strukturę edukacyjną kraju).
Jeśli dokument zawiera terminy specyficzne dla systemu polskiego, tłumacz może zastosować przypisy wyjaśniające, np. przy tłumaczeniu „egzamin dyplomowy” jako „final diploma examination (a comprehensive oral and written exam required for obtaining a Master’s degree in Poland)”.
Jak wygląda procedura zlecenia tłumaczenia przysięgłego?
-
Dostarczenie dokumentu: Najlepiej dostarczyć oryginał lub skan dobrej jakości. W przypadku tłumaczenia z kopii, tłumacz umieszcza stosowną adnotację: „tłumaczenie sporządzono na podstawie kopii dokumentu”.
-
Wycena i termin: Tłumaczenia przysięgłe liczy się na podstawie tzw. strony rozliczeniowej – 1125 znaków ze spacjami. Wycena zależy od języka, długości dokumentu, stopnia trudności i pilności zlecenia.
-
Realizacja: Tłumaczenie wykonywane jest zgodnie z obowiązującymi standardami. Może być dostarczone w formie papierowej z pieczęcią tłumacza lub elektronicznej (podpisanej kwalifikowanym podpisem elektronicznym).
-
Odbiór i legalizacja (jeśli wymagane): W przypadku użycia dokumentów za granicą może być potrzebna apostille lub legalizacja. Tłumaczenia przysięgłe mogą także wymagać dodatkowego potwierdzenia autentyczności w placówce dyplomatycznej.
Jak wybrać tłumacza przysięgłego?
Nie każdy tłumacz jest tłumaczem przysięgłym. Upewnij się, że osoba, której zlecasz pracę, widnieje na oficjalnej liście tłumaczy przysięgłych Ministerstwa Sprawiedliwości. Można ją znaleźć online na stronie ministerstwa.
Warto także zwrócić uwagę na:
-
doświadczenie tłumacza w danym typie dokumentów,
-
opinie innych klientów,
-
czas realizacji,
-
możliwość wykonania tłumaczenia elektronicznego,
-
znajomość terminologii prawniczej i urzędowej w obu językach.
Podsumowanie
Tłumaczenie przysięgłe aktu urodzenia, małżeństwa czy dyplomu to proces wymagający dokładności, znajomości terminologii i odpowiedzialności. Choć na pierwszy rzut oka dokumenty te mogą wydawać się proste, ich nieprecyzyjne tłumaczenie może prowadzić do poważnych konsekwencji – od odrzucenia wniosku po opóźnienia w procedurach urzędowych czy rekrutacyjnych.
Dlatego warto zlecić je profesjonalnemu tłumaczowi przysięgłemu, który zadba o każdy detal – od wiernego oddania treści, po spełnienie wszystkich wymogów formalnych.
Najnowsze komentarze